Seksuele ontwikkeling
De seksuele ontwikkeling van peuters staat vooral in het teken van bewustwording. Ze worden zich steeds meer bewust van zichzelf en van hun eigen lichaam.
Eigen lichaam leren kennen
Als peuters zich veilig en vertrouwd voelen, vinden ze het soms lekker om de eigen piemel of vagina aan te raken. Ze doen dit meestal als ze bloot zijn. Jongens kunnen daarvan een stijve piemel krijgen. Dit heeft nog niks te maken met volwassen gevoelens van opwinding.
Geef je peuter af en toe even bewust de tijd om de geslachtsdelen aan te raken. Bijvoorbeeld tijdens het douchen, in bad of bij het verschonen van de luier. Zo leert je peuter spelenderwijs het eigen lichaam kennen en ontdekt het wat prettig en onprettig vindt.
Afspraken over aanraken
Vanaf twee á drie jaar kun je ze leren dat dit niet overal mag. Leg bijvoorbeeld uit dat het aanraken van de geslachtsdelen wel in bad, onder de douche of in de slaapkamer mag. Maar dat het niet kan in het openbaar. Spreek ook af dat het geen pijn mag doen.
Verschillen ontdekken
Peuters willen weten wat het verschil is tussen een jongens- en meisjeslichaam. Vaak vinden ze het heel interessant om naar het blote lichaam, en dus ook het geslachtsdeel van anderen te kijken. Dit gebeurt meestal eerst bij ouders/verzorgers of broers/zussen. Maar het kan bijvoorbeeld ook op de wc van een kinderdagverblijf gebeuren.
Ook spelen peuters graag doktertje. Je kunt dit gewoon toestaan. Begin wel met het afspreken van spelregels. Bijvoorbeeld: als je geen doktertje wilt spelen, hoef je dat niet te doen. En ook: steek niets in gaatjes, doe een ander geen pijn, etc.
Vragen stellen
Peuters stellen vaak vragen zoals: Hoe worden kindjes gemaakt? Geef altijd antwoord in eenvoudige taal. Op deze vraag kun je bijvoorbeeld antwoorden: Een zaadje van papa komt bij een eitje van mama. In de buik van mama groeit dan een baby.
Vieze woorden
Kinderen van een jaar of drie zitten in de vieze woordenfase. Ze vinden het leuk en spannend om poep of piemel of andere vieze woorden te zeggen. Als peuters vieze woorden gebruiken, doen ze dat meestal om een reactie van volwassenen te krijgen.
Gedrag dat je niet wilt, kun je het beste negeren. Een andere optie is om met je kind af te spreken dat het elke dag vijf minuten lang net zoveel vieze woorden mag zeggen als het wil. Waarschijnlijk is de lol er dan snel van af.
Genderidentiteitsontwikkeling bij peuters
Peuters leren of ze een jongens- of meisjeslichaam hebben. Ook leren ze dat anderen hen zien als een jongen of meisje. Los van hoe het lichaam eruitziet, of hoe een kind geboren is, ontwikkelt het ook een genderidentiteit. Dat is hoe je kind zich voelt: een jongen of een meisje. Meestal past dit bij het lichaam waarmee een kind geboren is, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn.
